Derek Walcott: "Omeros", het meesterwerk van de Caribische Nobelprijswinnaar, wordt opnieuw uitgegeven.

"Ik zie mezelf als een timmerman, als iemand die constructies maakt", zei Derek Walcott over zijn werk als dichter . Omeros , het verhalende gedicht dat voorafging aan zijn Nobelprijs voor Literatuur , is hiervan het meest welsprekende voorbeeld, en ook van een poëtica die gekenmerkt wordt door de versmelting van Aziatische, Afrikaanse en Europese invloeden en door de constante aanwezigheid van het Caribische landschap en de geschiedenis. Een samenvoeging van bedrieglijke eenvoud, "waar de constructie belangrijker wordt dan de timmerman", aldus de auteur.

Walcott werd geboren in 1930 op Saint Lucia, een van de Kleine Antillen . Hij volgde Engels onderwijs en ging naar een methodistische school, en groeide op in een omgeving waar ook Franse en Creoolse dialecten werden gesproken, en waar religie en een sterke aanwezigheid van Afrikaanse rituelen hand in hand gingen. "Hij komt uit een genetisch Babel", zei de grote Russische schrijver Joseph Brodsky.

Die erfenis werd verrijkt door zijn eigen creaties. Walcott studeerde in Jamaica, publiceerde zijn eerste boek op 18-jarige leeftijd met geleend geld en verhuisde in 1953 naar Trinidad, waar hij werkte als theatercriticus en zijn werk concentreerde op de verkenning van de Caribische identiteit en het Caribische landschap, en de verantwoordelijkheid van de dichter in de overgang van koloniale orde naar onafhankelijkheid van de landen in de regio.

"Ik ben in de eerste plaats een Caribische schrijver", verklaarde Walcott in een interview met het prestigieuze tijdschrift The Paris Review . Maar die identificatie leidde ertoe dat hij werd verguisd en beschouwd als een soort regionale dichter.

De Nobelprijs voor Literatuur die ze in 1992 ontving, en de lof die ze ontving van Brodsky en Seamus Heaney, maakten een einde aan de zaak. Twee jaar eerder had Walcott Omeros gepubliceerd, een werk dat Editorial Anagrama nu heruitgeeft in een tweetalige editie met een vertaling van de Mexicaanse dichter José Luis Rivas.

“De poging om deze man te reduceren tot een regionale schrijver kan misschien worden verklaard door de weigering van professionele critici om te accepteren dat de grote dichter van de Engelse taal een zwarte man is”, schreef Brodsky, die Walcott aanwees als “de man door wie de Engelse taal leeft.”

Omeros is een gedicht dat bestaat uit zeven boeken en vierenzeventig hoofdstukken. De verzen zijn geschreven in een variant op de zogenaamde terza rima, strofen van drie regels met in elkaar grijpende rijmen. Deze vorm werd gepopulariseerd door Dante Alighieri in de Goddelijke Komedie.

Walcotts belangrijkste verwijzing is echter Homerus, de dichter van onzeker bestaan ​​aan wie de Ilias en de Odyssee worden toegeschreven, al in de titel aangeduid met zijn Ionische naam. Achilles en Hector, de hoofdpersonen van het klassieke gedicht, keren terug als Antilliaanse vissers , en in plaats van de Trojaanse Oorlog construeert het gedicht een fries van de Caribische geschiedenis die de uitroeiing van de oorspronkelijke bevolking, de slavenhandel, het langdurige conflict tussen Frankrijk en Groot-Brittannië over de bezetting van het gebied en de conflicten van de 20e eeuw omvat.

Walcott verduidelijkte meermaals dat het concept 'epos' te groots leek voor zijn werk en dat de Homerische namen verwijzingen zijn, geen representaties van klassieke personages. Er is ook Helena, het icoon van schoonheid in de Griekse mythologie, die nu een zwangere dienstbode is, zonder te weten wiens naam ze draagt; en de naam verwijst tegelijkertijd naar Sint Lucia, bekend als de Helena van West-Indië vanwege de schoonheid van haar landschap.

Maar de schoonheid van het landschap is bovenal een probleem. Walcott betreurt het stereotiepe beeld van het Caribisch gebied en de toeristische focus die beperkt is tot stranden, traditionele muziek en de lokale keuken. Volgens hem is het de taak van de schrijver om alledaagse begrippen te doorbreken en zich te richten op het "echte Caribische gebied", zoals dat in het verleden en in de integratie van verschillende culturen te vinden is.

In de openingsregels van Omeros glimlacht een personage zo naar toeristen die "zijn ziel proberen te stelen" met een camera. De Antilliaanse cultuur komt in het gedicht naar voren als een afscheiding van de westerse cultuur, verstoord door de Afrikaanse wortels die door slaven zijn meegebracht. Volgens Walcott is dit gebaseerd op het verlies van een taal, die van de Arawaks, de oorspronkelijke bevolking van de eilanden die door de Europese kolonisatie verdreven werden.

Die taal, zei Walcott, bleef in het spreken bestaan ​​“met een oeroud, extatisch ritme in het bloed dat niet kan worden overwonnen door slavernij of contractarbeid.” De auteur van Omeros vond in dat proces van herschepping een beeld van zijn eigen werk als dichter: “Ik ben slechts een zeeminnende zwarte mulat,/ ik heb een goede koloniale opvoeding genoten,/ ik draag in mij een Nederlander, een neger, een Engelsman,” schreef hij ironisch.

" Antilliaanse kunst is deze restauratie van onze verbrijzelde geschiedenis , onze fragmenten van woordenschat, onze archipel die synoniem is gemaakt met stukken die van het oorspronkelijke continent zijn gescheurd", zei Walcott in zijn dankwoord voor de Nobelprijs voor Literatuur. "En dit is precies het proces van het ontstaan ​​van poëzie, of wat we niet de schepping ervan, maar de reconstructie ervan zouden moeten noemen."

De verteller van Omeros stelt dat “de manier om karakter te versterken/ via taal en observatie loopt”, en het is precies deze taal die meerdere tradities combineert en de Caribische identiteit vormt.

In "Recovering Derek Walcott", het essay dat de aandacht vestigde op de Caribische dichter, waarschuwde Brodsky: "Wat beschavingen redt van desintegratie zijn niet legers, maar taal. Dit was het geval met Rome en, daarvoor, met het Hellenistische Griekenland. De taak om in zulke tijden het centrum te behouden, wordt vaak uitgevoerd door mannen uit de provincies, uit de buitenwijken." Dit zou Walcotts ruimte zijn geweest, met de verduidelijking dat "de buitenwijken niet de plek zijn waar de wereld eindigt, maar juist waar die zich begint uit te breiden."

Walcott had ook een indrukwekkende carrière als toneelschrijver en hoogleraar aan de universiteit in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Hij overleed in 2017 op Saint Lucia. "Voor elke dichter is het altijd ochtend in de wereld", zei hij na ontvangst van de Nobelprijs. "Geschiedenis en elementair wonder vormen altijd ons prille begin, want het lot van poëzie is om verliefd te worden op de wereld, ondanks de geschiedenis." Omeros is een schitterend bewijs van die overtuiging.

Omeros , van Derek Walcott (Anagrama).